Voorwoord Sedrick
Vroeger had ik niet zoveel met baby’s en jonge kinderen. Als ik een restaurant of vliegtuig moest delen met hen, zag ik ze, bijna onmiddellijk, als bron van potentiële overlast. Mijn eerste reactie was dan ook een zucht en soms voelde ik mijn ogen weer rollen. Ik was zeker niet bezig met een mogelijke kind-hond relatie want de hond was voldoende voor mij. Sinds de geboorte van mijn zoontje is dat echter volledig veranderd. Dus wordt het hoog tijd mijn horizon te verbreden en samen met jullie te leren hoe we de relatie tussen kind en hond, prettig en duurzaam kunnen maken.
Daarvoor laat ik graag Laure-Anne Viselé aan het woord. Laure-Anne is gedragstherapeut voor honden, docent in hondengedrag, en de oprichter en codirecteur van OhMyDog! kenniscentrum in Den Haag. Ze werkt hard en onvermoeibaar aan een toekomst waarin iedereen toegang heeft tot betrouwbare, wetenschappelijk onderbouwde kennis over hondengedrag. Zij geeft regelmatig haar populaire kind-hond cursus bij OhMyDog en deelt haar kennis over het onderwerp nu met ons.
De kind-hond droom
Wie droomt er niet van? Een hond én kind samen in je gezin. Het kind deelt al zijn geheimen met de hond en ze gaan eindeloos samen op pad. Beide vinden vriendschap voor het leven. Wie vindt die foto’s van een lieve hond die samen met een kind in bed slaapt niet onweerstaanbaar schattig? Dit ideaalbeeld is vaak het doel van de meeste ouders. Maar de kind-hond relatie blijkt toch iets ingewikkelder dan dat te zijn.
In mijn hondengedragstherapie praktijk, krijg ik talloze dossiers op mijn bureau van honden die schijnbaar ‘uit het niets’ het kind gebeten hebben of van ouders die voortdurend ‘nee’ moeten roepen, omdat het kind de hele dag de hond achterna zit.
Bewijs dat een kind-hond relatie niet altijd van een leien dakje loopt. Hoe zorg je er dus voor dat de kind-hond relatie soepel loopt? Deze 8 gouden regels zijn essentieel.
Laat je niet misleiden. Dit is niet zomaar gebeurd. Om dit veilig te bereiken hebben we bijna elk regeltje toegepast!
Regeltje 1: Leer de ‘Ik heb er genoeg van’-lichaamstaal van je hond
Een beet komt zelden ‘uit het niets’ voor. Vaak heeft de hond al talloze discrete signalen gegeven dat hij het niet leuk meer vond.
Zorg er dus voor dat niet alleen jij, maar ook jouw kind, bekend is met deze signalen. In Sedrick zijn artikel ‘Verminder hondenbeten met 70% of meer‘ kan je al heel wat lezen en bekijken over lichaamstaal. Wanneer de hond één van deze stresssignalen laat zien, is het tijd om iets anders te gaan doen.
Regeltje 2: Hebben is houden, krijgen is de kunst
Leer kind én hond om nooit zomaar iets van de andere af te pakken, ook al heeft de hond het lievelingsspeeltje van je kind in zijn mond.
Dit vergt niet alleen best wat oefenen met gehoorzaamheidstraining bij de hond (oftewel een confrontatievrij ‘los’ commando aanleren) maar vergt ook best veel herhalen met de kids: “Je neemt NOOIT iets uit de mond van de hond. Als hij iets heeft gestolen, dan vraag je aan papa of mama om het terug te krijgen.”
Regeltje 3: Veilige haven
Spreek af met je kinderen waar ze de hond te allen tijde met rust moeten laten (bijv. zijn bench, de mand).
Pro tip: Laat ze zelf een kartonnen bordje in elkaar knutselen met “verboden toegang” erop en markeer het verboden gebied ook met iets visueel zoals een rode lijn op de grond rondom de veilige haven.
Regeltje 4: Who’s the boss?
Zorg ervoor dat de kids, de hond nooit zelf disciplineren. Dat is de rol van papa’s en mama’s.
Stop interacties dus onmiddellijk als een kind de hond afdwingt om iets te doen (bijv. aankleden)
Regeltje 5: Vrije keuze
Geef de hond de keuze om makkelijk weg te kunnen gaan wanneer hij er genoeg van heeft. Dit betekent dat de kids de hond niet in een hoek drijven, achtervolgen onder de tafel en zeker niet optillen.
Vrije keuze betekent ook dat je de hond nooit dwingt om langer bij het kind te blijven dan hij wilt (nee, ook niet voor een schattige foto).
Geen dwang, enkel actief toezicht.
Leer de kids om eerst aan de hond te vragen of hij er zin in heeft. Hiervoor gebruik je het handige ezelsbruggetje Pat Pet Pause.
Pat: Klap op je benen of in je handen om de hond bij je te roepen. Komt die niet naar je toe? Dan laat je hem gerust.
Pet: Aai de hond voor 3 seconden
Pause: Stop na 3 seconden en kijk naar het gedrag van de hond. Gaat de hond weg? Dan wilt die niet worden ge-aaid. Kijkt die naar je, komt die wat dichterbij of duwt die met zijn heup of poot? Dan wilt die graag meer!
Regeltje 6: Rust
Wanneer de hond in de kamer is, wordt er niet wild gedaan, of gegild. De kids wonen nu samen met een dier en dat vergt wat basisregels en gezond verstand. Het dier gek maken is dus off limits.
Ook voor de hond geldt de rustregel: rondom kinderen wordt er niet wild gedaan, dus niet opspringen of er achteraan rennen.
Er zijn talloze rustige spelletjes voor kinderen en honden. Denk vooral aan zoek- of recall-spelletjes.
Even lekker rustig samen.
Regeltje 7: Toezicht is noodzakelijk maar niet voldoende
Coping stijl¹
Laat nooit een kind alleen met zijn hond als je het coping mechanisme van kind of hond niet vertrouwt.
Stel dat de hond toch iets van het kind steelt. Hoe denk je dat je kind zal reageren? Gaat hij gillen? De hond een standje geven? Of blijft hij rustig en komt hij jou halen?
Stel dat het kind de hond laat schrikken. Gaat hij vluchten, of gaat ie de confrontatie aan?
Hier kan je geen bepaalde leeftijd op plakken. Een kind van 14 kan soms niet alleen gelaten worden bij de hond, terwijl sommige 9-jarigen dit wel perfect aankunnen. Het hangt dus erg af van het respectievelijke karakter van kind en hond.
¹Met dank aan Cindy van Dorst van Dierbare Ontmoetingen voor het verwoorden van dit belangrijk concept.
Altijd toezicht houden, geen uitzondering! Zelfs niet ‘voor even’.
Als je vermoedt dat kind en/of hond (nog) niet op een goede manier op moeilijke momenten kunnen reageren, dan hoor je toezicht te houden. Geen uitzondering. Te allen tijde. Ga je even naar de wc? Dan gaat de hond mee de gang in en je doet de deur van de woonkamer (waar je kind zit) gewoon dicht.
ACTIEF toezicht houden
Wist je dat de meeste hondenbeten gebeuren terwijl de ouder binnen 2 meter afstand staat? In dezelfde kamer zijn, betekent dus niet dat alles goed verloopt.
Toezicht houden is niet af en toe van je telefoon naar de hond kijken. Het betekent dat je zodanig goed toekijkt, dat je moeilijke situaties vóór bent.
Als je noch de tijd, noch de energie hiervoor hebt (en laten we eerlijk zijn, wie heeft dit nu 24/7?), dan horen kind en hond gewoon even FYSIEK gescheiden te worden (denk aan een babyhekje).
Even geen tijd om op te letten dus mag de baby in zijn veilig gemaakte speelhoek.
Regeltje 8: Effectief ingrijpen!
Ouders komen vaak in contact met ons omdat ze niet weten:
· Wanneer ze moeten ingrijpen
· Hoe ze moeten ingrijpen
Wanneer in te grijpen:
· Zodra je een teken van spanning of stress bij je hond ziet
· Zodra je vermijdingsgedrag bij je hond herkent (bijv. hond probeert weg te lopen of kijkt weg wanneer het kind een interactie wilt)
· Wanneer je een moeilijke situatie ziet aankomen. Wat zijn die situaties, dan?
o Opwinding neemt toe
o Er ligt een voorwerp dat ze allebei zullen willen pakken
o Het kind is niet weg te houden bij een etende of slapende hond
o Kortom: alles wat tot bezit-, pijn-, irritatie- of angstagressie zou kunnen leiden
Hoe in te grijpen:
· Tijdig! Niet na afloop.
· Met respect: Vraag het kind waarom hij het deed (zonder te oordelen)
· Betrek het kind indien mogelijk:
o Vraag het kind om mee te helpen deze situaties in de toekomst te voorkomen. Vraag het kind voor ideeën hierover.
o Laat het kind iets knutselen om hem te herinneren aan de afspraak die jullie net hebben gemaakt (bijv. dat verbod bordje rond de mand)
· Geef het kind een alternatief:
o Als het kind doodgraag de hond eten wil geven, laat hem dat brokje per brokje doen, in een zoekspelletje (bijv. kind gooit brokjes in de tuin wanneer hond zit).
o Als het kind heel graag wild met de hond speelt, koop dan een heel groot/lang touw waarmee ze op een veilige manier lekker stoom kunnen afblazen.
o Als het kind doodgraag de hond wilt borstelen, vraag het kind om je te laten zien hoe het moet met een pluche hond, terwijl je het kind nadoet met de echte hond.
o Etc.
Bedenk een VEILIG alternatief voor iedere ongewenste interactie tussen je kind en je hond. De voorbeelden die ik hierboven noem, zijn niet voor iedere kind-hond combi veilig. Verzin iets wat goed past bij jouw eigen hond en -kind.
Bij ieder regeltje dat je thuis hanteert, kom je dichter bij je ‘huisje-boompje-beestje-kindje’-droom.
Auteur: Laure-Anne Viselé (MSc; Zoölogie (BSc); PG Dip Toegepast Diergedrag ; Gedipl. Kyn. Instructeur)
Laure-Anne Viselé
Vond je dit artikel interessant? Wel, het is niet de eerste keer dat Laure-Anne schrijft voor Kwispeltherapie. Lees ook zeker haar artikel ‘Het is wetenschappelijk bewezen dat ik het niet weet‘.
