Beeld je het volgende in:

Je zit in de zetel, ongeduldig te tappen met je schoen op de vloer. Je liefje/partner is 3 dagen weggeweest en kan elk moment terug thuiskomen. Je bent al een paar keer tevergeefs gaan kijken aan het raam. Plots hoor je een sleutel in het slot draaien. Kan het zijn? De deur gaat open… Je staat prompt en vol enthousiasme recht. Je bent uitzinnig van geluk en loopt recht op haar af.
Net op het moment dat je haar in je armen wil sluiten en jullie lippen elkaar terug vinden…. PETS, een slag in je gezicht en je wordt weggeduwd. FOEI! GA ZITTEN!

Natuurlijk gedrag maar daarom niet minder vervelend

Het klinkt misschien wat wreed maar dit is wat veel honden dagelijks meemaken. Opspringen is een veelvoorkomend probleem en dat is zo met reden. Honden zijn door het dolle heen om hun baasje terug te kunnen begroeten (zelfs als je maar vijf minuten bent weggeweest). Dat begroeten doen ze van nature uit, aan het gezicht. Kijk maar eens de volgende keer je op een hondenweide of op de hondenschool bent. Ze lopen gewoonlijk in een klein boogje om elkaar heen, gaan ruiken aan de poep, snuffelen aan elkaars aangezicht met al dan niet een lik en beginnen achteraf te spelen als alles goed zit. Indien ze elkaar goed kennen slaan ze vaak wat stappen over 😉 .

Het is dus heel belangrijk om te onthouden dat je hond je niet wil domineren of pijn doen, wanneer hij opspringt. Wij mensen moeten zonodig op ons achterpoten staan en je uitbundige hond kent nog geen andere manier om zijn blijdschap te uiten. Ik zeg “nog geen andere manier” omdat wij daar nu verandering in gaan brengen.

Ik vind het niet erg dat mijn hond opspringt

Er zijn mensen die mij zeggen dat ze het helemaal niet erg vinden als hun hond opspringt. Ik kan dat goed begrijpen want ikzelf kan ook soms enorm genieten van een onvervalste hondenknuffel.

Maar vind je het ook leuk als je een baby vasthebt en je hond springt op? Mag hij dan ook opspringen tegen je grootouders als die binnenkomen? Of tegen bezoek dat wat minder goed omkan met honden? Neen? Laten we hem het springen dan toch maar afleren. Je kan hem achteraf nog altijd enkel op commando leren opspringen.
Dat is alleszins wat ik ook heb gedaan. Ik blij en mijn bezoek blij ;-).

Standaardadvies

Heel vaak wordt er gezegd dat je je hond moet negeren door je rug te draaien of zelfs de kamer te verlaten en dan belonen als die rustig is. De redenering is heel logisch in mijn ogen. Ik heb het als het ware zelf nog aangeraden in 2014 in dit artikel. Ik raad het nog steeds aan bij honden die een milde vorm van opspringen vertonen. Je herkent deze honden doordat ze, als je het opspringen negeert, na enkele seconden terug op de grond staan. Naar mijn mening is dit dan ook nog steeds de beste methode bij deze honden. Het opspringen wordt namelijk in stand gehouden omdat je hond er altijd iets uit haalt. Oftewel beloon je hem met aandacht, oogcontact etc. Oftewel probeer je hem weg te duwen waardoor er soms een, voor de hond, heel leuk spel ontstaat. Als je hond er geen enkele beloning meer uit zou halen, zou het gedrag moeten uitdoven.

Het probleem van extinctie

Het probleem met extinctie is echter dat er vaak ook een “extinction burst” plaatsvindt. Beeld je het volgende in:

Je stapt uit het huis en bent eigenlijk al een paar minuten te laat vertrokken. Je stapt wat gehaast in de auto en steekt de sleutel in het slot. Je draait de sleutel om en…de motor start niet. Wat doe je?

Als je lijkt op mij zal je je sleutel eerst nog een aantal keer omdraaien vooraleer je aanvaardt dat de auto niet meer werkt. Dit is de extinction burst in actie. Het omdraaien van de sleutel heeft er altijd voor gezorgd dat de motor startte. Als het omdraaien van de sleutel plots de motor niet meer start, ga je eerst nog feller proberen de sleutel om te draaien vooraleer je aanvaardt dat het omdraaien van de sleutel niet langer werkt.

Denk ook maar eens aan, hoe gefrustreerd mensen kunnen geraken als de computer niet doet wat hij zou moeten doen…

Je leert uiteindelijk wel dat de sleutel omdraaien de motor niet meer zal starten of op het knopje van de drankautomaat duwen het blikje niet zal produceren of dat je niets meer kan doen als je computer gecrasht is. Maar de frustratie die hiermee gepaard gaat is niet ideaal. Honden voelen diezelfde stress en frustratie als hun gedrag plots niet meer hetzelfde resultaat geeft als anders. Er is een onderzoek uitgevoerd door onderzoekers in Argentina (Bentosela et. al., 2008) waarin men heeft aangetoond dat er frustratie plaatsvond bij gedrag dat maar gedurende 6 minuten was aangeleerd en dan vervolgens niet meer hetzelfde effect had. Ze hebben ook bemerkt dat er sprake was van gedragingen geassocieerd met frustratie zoals overmatig snuffelen, janken, etc.
Dit resultaat was er al na 6 minuten training met een persoon waar ze geen band mee hadden. Stel je voor wat het niet moet betekenen voor onze honden, als gedrag dat ze al maanden vertonen plots niet meer tot hetzelfde effect leidt.

Hoe moet je opspringen dan wel afleren?

Gelukkig bestaat er een alternatieve techniek. Het heet “response substitution”, waarbij we een gedrag gaan aanleren dat onverenigbaar is met het opspringen. Je gaat dus in essentie tegen de hond zeggen wat die wel mag doen.

Hoe doen we dit?

• Train je hond om te zitten op commando. Ik ga ervanuit dat je hond de zit al goed beheerst. Zoniet moet je daar eerst aan werken.
• Leer een stopsignaal aan zoals nee, foei, stop, genoeg,.. Als je dit niet aanleert zal het ook geen betekenis hebben voor de hond. Wil je weten hoe je dit aanleert? Klik dan hier!
• Lok de situatie uit waarin je hond gewoonlijk opspringt, maar op momenten dat hij minder opgewonden is. Je kan bijvoorbeeld herhaaldelijk naar buiten gaan en terug binnenkomen. Blijf maar een paar seconden buiten. Als je binnenkomt ga je op je hurken zitten en vraag je een zit. Beloon hem voor het zitten en rustig blijven. Door te hurken verminder je actief de kans dat hij nog zal opspringen. De situatie is dus vergelijkbaar met de situatie waarin hij zou opspringen, maar de hond is een stuk minder opgewonden omdat je maar 4 seconden weg was in plaats van 4 uur.
• Als de hond opspringt, geef het stopsignaal en vraag een zit. Beloon als hij is gaan zitten.
• Als dit goed verloopt kan je ook wat rechter gaan zitten, zodat je gezicht wat verder is verwijderd van de hond. Na wat training kan je zelfs gewoon blijven rechtstaan.
• Als je hond gewillig gaat zitten in 8 van de 10 keer dat je het vraagt, kan je ook eens binnenkomen zonder de zit te vragen. Veel honden zullen de zit automatisch beginnen aanbieden als je binnenkomt. Kom dus binnen en wacht. Als je hond opspringt geef je het stopsignaal. Als hij zelf kiest om te gaan zitten beloon je hem! Als je merkt dat hij gefrustreerd begint te raken vraag je alsnog de “zit” en probeer je opnieuw het commando weg te laten na vele herhalingen MET het commando.
• Op deze manier leert de hond wat hij moet doen in situaties die weinig uitdagend zijn. Dan kan je hetzelfde beginnen oefenen in moeilijkere situaties, bijvoorbeeld als je thuiskomt nadat je even boodschappen bent gaan doen.
• Als je hond ook niet opspringt in moeilijkere situaties, ga je ook oefenen met mensen die je hond niet zo goed kent. Begin terug met het hurken en herhaal de stappen.

Indien er nog vragen of bemerkingen zijn beantwoord ik deze graag in de reacties hieronder. Wat zijn jouw ervaringen met de beschreven technieken of zijn er nog andere technieken die je hebt geprobeerd?

Heb je iets geleerd uit dit artikel of ken je iemand die dit zou kunnen interesseren? Je helpt mij enorm veel als je dit artikel deelt!