Beeld je het volgende in:
Je zit in de zetel, ongeduldig te tappen met je schoen op de vloer. Je liefje/partner is 3 dagen weggeweest en kan elk moment terug thuiskomen. Je bent al een paar keer tevergeefs gaan kijken aan het raam. Plots hoor je een sleutel in het slot draaien. Kan het zijn? De deur gaat open… Je staat prompt en vol enthousiasme recht. Je bent uitzinnig van geluk en loopt recht op haar af.
Net op het moment dat je haar in je armen wil sluiten en jullie lippen elkaar terug vinden…. PETS, een slag in je gezicht en je wordt weggeduwd. FOEI! GA ZITTEN!
Natuurlijk gedrag maar daarom niet minder vervelend
Het klinkt misschien wat wreed maar dit is wat veel honden dagelijks meemaken. Opspringen is een veelvoorkomend probleem en dat is zo met reden. Honden zijn door het dolle heen om hun baasje terug te kunnen begroeten (zelfs als je maar vijf minuten bent weggeweest). Dat begroeten doen ze van nature uit, aan het gezicht. Kijk maar eens de volgende keer je op een hondenweide of op de hondenschool bent. Ze lopen gewoonlijk in een klein boogje om elkaar heen, gaan ruiken aan de poep, snuffelen aan elkaars aangezicht met al dan niet een lik en beginnen achteraf te spelen als alles goed zit. Indien ze elkaar goed kennen slaan ze vaak wat stappen over 😉 .
Het is dus heel belangrijk om te onthouden dat je hond je niet wil domineren of pijn doen, wanneer hij opspringt. Wij mensen moeten zonodig op ons achterpoten staan en je uitbundige hond kent nog geen andere manier om zijn blijdschap te uiten. Ik zeg “nog geen andere manier” omdat wij daar nu verandering in gaan brengen.
Ik vind het niet erg dat mijn hond opspringt
Er zijn mensen die mij zeggen dat ze het helemaal niet erg vinden als hun hond opspringt. Ik kan dat goed begrijpen want ikzelf kan ook soms enorm genieten van een onvervalste hondenknuffel.
Maar vind je het ook leuk als je een baby vasthebt en je hond springt op? Mag hij dan ook opspringen tegen je grootouders als die binnenkomen? Of tegen bezoek dat wat minder goed omkan met honden? Neen? Laten we hem het springen dan toch maar afleren. Je kan hem achteraf nog altijd enkel op commando leren opspringen.
Dat is alleszins wat ik ook heb gedaan. Ik blij en mijn bezoek blij ;-).
Standaardadvies
Heel vaak wordt er gezegd dat je je hond moet negeren door je rug te draaien of zelfs de kamer te verlaten en dan belonen als die rustig is. De redenering is heel logisch in mijn ogen. Ik heb het als het ware zelf nog aangeraden in 2014 in dit artikel. Ik raad het nog steeds aan bij honden die een milde vorm van opspringen vertonen. Je herkent deze honden doordat ze, als je het opspringen negeert, na enkele seconden terug op de grond staan. Naar mijn mening is dit dan ook nog steeds de beste methode bij deze honden. Het opspringen wordt namelijk in stand gehouden omdat je hond er altijd iets uit haalt. Oftewel beloon je hem met aandacht, oogcontact etc. Oftewel probeer je hem weg te duwen waardoor er soms een, voor de hond, heel leuk spel ontstaat. Als je hond er geen enkele beloning meer uit zou halen, zou het gedrag moeten uitdoven.
| Voor de mensen die geïnteresseerd zijn in leerprincipes
In vaktaal noemen we dit extinctie. Als we dit bekijken vanuit operante conditionering, ben je hier eigenlijk negatieve straf aan het toepassen. Je neemt de beloning weg zodat het gedrag zal verminderen. |
Het probleem van extinctie
Het probleem met extinctie is echter dat er vaak ook een “extinction burst” plaatsvindt. Beeld je het volgende in:
Je stapt uit het huis en bent eigenlijk al een paar minuten te laat vertrokken. Je stapt wat gehaast in de auto en steekt de sleutel in het slot. Je draait de sleutel om en…de motor start niet. Wat doe je?
Als je lijkt op mij zal je je sleutel eerst nog een aantal keer omdraaien vooraleer je aanvaardt dat de auto niet meer werkt. Dit is de extinction burst in actie. Het omdraaien van de sleutel heeft er altijd voor gezorgd dat de motor startte. Als het omdraaien van de sleutel plots de motor niet meer start, ga je eerst nog feller proberen de sleutel om te draaien vooraleer je aanvaardt dat het omdraaien van de sleutel niet langer werkt.
Denk ook maar eens aan, hoe gefrustreerd mensen kunnen geraken als de computer niet doet wat hij zou moeten doen…
Je leert uiteindelijk wel dat de sleutel omdraaien de motor niet meer zal starten of op het knopje van de drankautomaat duwen het blikje niet zal produceren of dat je niets meer kan doen als je computer gecrasht is. Maar de frustratie die hiermee gepaard gaat is niet ideaal. Honden voelen diezelfde stress en frustratie als hun gedrag plots niet meer hetzelfde resultaat geeft als anders. Er is een onderzoek uitgevoerd door onderzoekers in Argentina (Bentosela et. al., 2008) waarin men heeft aangetoond dat er frustratie plaatsvond bij gedrag dat maar gedurende 6 minuten was aangeleerd en dan vervolgens niet meer hetzelfde effect had. Ze hebben ook bemerkt dat er sprake was van gedragingen geassocieerd met frustratie zoals overmatig snuffelen, janken, etc.
Dit resultaat was er al na 6 minuten training met een persoon waar ze geen band mee hadden. Stel je voor wat het niet moet betekenen voor onze honden, als gedrag dat ze al maanden vertonen plots niet meer tot hetzelfde effect leidt.
Hoe moet je opspringen dan wel afleren?
Gelukkig bestaat er een alternatieve techniek. Het heet “response substitution”, waarbij we een gedrag gaan aanleren dat onverenigbaar is met het opspringen. Je gaat dus in essentie tegen de hond zeggen wat die wel mag doen.
Hoe doen we dit?
- Train je hond om te zitten op commando. Ik ga ervanuit dat je hond de zit al goed beheerst. Zoniet moet je daar eerst aan werken.
- Leer een stopsignaal aan zoals nee, foei, stop, genoeg,.. Als je dit niet aanleert zal het ook geen betekenis hebben voor de hond. Wil je weten hoe je dit aanleert? Klik dan hier!
- Lok de situatie uit waarin je hond gewoonlijk opspringt, maar op momenten dat hij minder opgewonden is. Je kan bijvoorbeeld herhaaldelijk naar buiten gaan en terug binnenkomen. Blijf maar een paar seconden buiten. Als je binnenkomt ga je op je hurken zitten en vraag je een zit. Beloon hem voor het zitten en rustig blijven. Door te hurken verminder je actief de kans dat hij nog zal opspringen. De situatie is dus vergelijkbaar met de situatie waarin hij zou opspringen, maar de hond is een stuk minder opgewonden omdat je maar 4 seconden weg was in plaats van 4 uur.
- Als de hond opspringt, geef het stopsignaal en vraag een zit. Beloon als hij is gaan zitten.
- Als dit goed verloopt kan je ook wat rechter gaan zitten, zodat je gezicht wat verder is verwijderd van de hond. Na wat training kan je zelfs gewoon blijven rechtstaan.
- Als je hond gewillig gaat zitten in 8 van de 10 keer dat je het vraagt, kan je ook eens binnenkomen zonder de zit te vragen. Veel honden zullen de zit automatisch beginnen aanbieden als je binnenkomt. Kom dus binnen en wacht. Als je hond opspringt geef je het stopsignaal. Als hij zelf kiest om te gaan zitten beloon je hem! Als je merkt dat hij gefrustreerd begint te raken vraag je alsnog de “zit” en probeer je opnieuw het commando weg te laten na vele herhalingen MET het commando.
- Op deze manier leert de hond wat hij moet doen in situaties die weinig uitdagend zijn. Dan kan je hetzelfde beginnen oefenen in moeilijkere situaties, bijvoorbeeld als je thuiskomt nadat je even boodschappen bent gaan doen.
- Als je hond ook niet opspringt in moeilijkere situaties, ga je ook oefenen met mensen die je hond niet zo goed kent. Begin terug met het hurken en herhaal de stappen.
Indien er nog vragen of bemerkingen zijn beantwoord ik deze graag in de reacties hieronder. Wat zijn jouw ervaringen met de beschreven technieken of zijn er nog andere technieken die je hebt geprobeerd?
Heb je iets geleerd uit dit artikel of ken je iemand die dit zou kunnen interesseren? Je helpt mij enorm veel als je dit artikel deelt!
Ik heb nu al 8 maanden een hondje van Roemenië, eentje met een heel dominant karakter, er is al veel verbeteren, maar moet ook nog heel veel gebeuren. Het blijft nog steeds een grote ramp bij het wandelen dat hij geweldig uithaalt naar andere honden, heb al van alles geprobeerd, belonen met goed zo, belonen met snoepjes, negeren en doortrekken, met een fluitje niks hielp om zijn aandacht te krijgen, momenteel ga ik nu wandelen met een paardenzweepje, het bijhebben heeft al veel effect, is er toch een moment dat ik zijn aandacht niet krijg, tik ik op zijn bil, meestal heb ik dan zijn aandacht, maar soms moeten het ook 2 tikken worden. Als hij ergens niet mag lopen gooit hij zich gewoon op zijn zijde, en staat hij niet meer op, moet hem dan op zijn 4 poten zetten en snel verder gaan, leuk is iets anders, en dit doet hij al van het begin dat wij hem hebben. Ik heb ook nog een sheltie die dan wel heel erg voed luistert, had gehoopt dat hij daar wat van ging leren, maar eigenlijk is het niet zo. Als er bezoek komt durft hij de broekspijp van de persoon aan, je moet hem telkens voor zijn. Eigenlijk hoop ik toch stiekem dat hij hier nog veel gaat in bijleren, want soms geraakt het geduld toch op.
Beste Ingrid,
Klinkt als een hele hand vol. In verband met zijn dominant karakter raad ik u aan om mijn artikel over dominantie eens goed te lezen. Dat zal al heel wat verhelderen.
Verder wil ik u ook even duidelijk maken dat er veel efficiëntere methoden zijn die minder risico inhouden dan wat u doet met het paardenzweepje. Ik raad u aan om daar onmiddellijk mee te stoppen en eens te overwegen een afspraak te maken met mij of een andere gedragstherapeut. Jouw hond gaat niet vanzelf leren wat jij wilt dat hij doet. Je zal hem dit zelf moeten aanleren met een methode die niet voor meer frustratie zorgt dan dat er al is.
Ik sta altijd open voor uw vragen.
mvg,
Sedrick
Sinds ruim een jaar hebben wij een kruising Podenco uit Spanje. Het hondje werd als pup gevonden en heeft 2 jaar en 8 maanden in het asiel doorgebracht. In het asiel mochten ze allemaal opspringen. Ze is zeer schuchter en bang, maar in onze tuin blaft ze nu wel tegen elke hond en voorbijganger die ze ziet. Ook tegenover mijn zoon blijft ze vijandig en blaft ze altijd.
Ik zou haar deze dingen graag afleren, maar tot nu tot is een stopsignaal nog niet gelukt. De link hierboven vermeld kan ik spijtig genoeg niet aanklikken…
U moet even kijken of u geen pop-up blocker heeft opstaan. Als u op de link klikt komt er een pop-up die je vraagt naar je emailadres. Na bevestigen krijg je het bestand. Enkel een stopwoord gaat hier wel niet de uitkomst bieden denk ik. Het zou wel een mooie aanvulling kunnen zijn. Indien u hulp wilt inroepen mag u mij altijd contacteren. Vriendelijke groeten, Sedrick
Mijn hond is een Franse bulldog, een mannetje.
Hij is heel flink bij zijn baasjes, maar van zodra de deurbel gaat, wordt hij helemaal wild & krapt hij aan de muur waar zich de voordeur bevind. Hij springt op de mensen die binnenkomen. We vragen steeds aan de bezoekers om hem te negeren en vragen hem te zitten, maar tevergeefs. Hij blijft opspringen & is heel gestrest gedurende de hele periode dat de mensen aanwezig zijn.
Wat doen we hiermee best?
Er zijn al zoveel krassen op onze muur 🙁
Dag Shauni,
Dit gaat blijkbaar niet alleen om het opspringen. Dit gaat ook om de deurbel en de aanwezigheid van bezoek. Ik kan je in 1 zin advies geven maar daar heb jij niets aan en daar heeft je hond niets aan. Dit probleem moet grondig aangepakt worden. Dat kan je best doen met de hulp van een professional. Je kan mij contacteren of een gedragstherapeut zoeken in jouw buurt op http://www.diergedragstherapeuten.org
Vriendelijke groeten
Hallo,
Is idd een heel goede techniek denk ik, maar mijn hond springt niet op mij wel op andere mensen. Zodra die binnen komen of onderweg, heel vermoeiend ik heb al veel geprobeerd, zoals je zei de mensen vragen od ze willen blijven staan en haar niet belijken. Ook knie omhoog, omdraaien maar werkt niet ze blijft springen… dus elke goeie raad is welkom.
Groetjes
Micheline
Hallo,
Dat is iets waar je eerst aan moet werken in gecontroleerde omgeving vooraleer je dat in drukkere scenario’s met meer afleiding kan verwachten. Eerst werk je dus aan de impulscontrole in een gecontroleerde omgeving met 1 persoon waar je mee afspreekt dat die absoluut niet mag reageren als je hond opspringt. Je gebruikt hierbij ook een huislijn.
Pas nadat de hond duidelijk laat zien dat die in deze gecontroleerde scenario’s het gewenste gedrag kan laten zien (en daarvoor meermaals is beloond) kan je opbouwen. Laat de huislijn aan. Uiteindelijke zelfde scenario’s zonder huislijn. En dan uiteindelijk pas buiten. Het is wat training maar dat maakt het nadien zoveel minder vermoeiend 😉
Als je hier hulp bij wilt, laat je maar iets weten.
Blijf kwispelen 😉
Hallo,
Mijn hond springt tijdens het wandelen ineens op tegen wildvreemden. Ook op kinderen. Ik leid hem telkens af wanneer ik mensen ga passeren of neem voldoende afstand maar in een winkelstraat is dit natuurlijk niet mogelijk. Hij doet dit nu eigenlijk sinds een jaar zo en ik weet niet hoe het komt. Het is ook niet bij iedereen.
Ik zou dit wel graag willen oplossen want zou hem graag overal willen blijven mee naartoe nemen…
Groetjes
Hallo,
U kan mij altijd contacteren via info@kwispeltherapie.be om te bespreken hoe ik u hiermee kan helpen.
Vriendelijke groeten,
Sedrick
Goedenavond,
Mijn hond springt ook tegen vreemden/bezoek op. Tegen mij niet. Het vervelende is dat ze zich heeft aangeleerd dat springen bij het gewenste gedrag hoort. Bij oefenen doet ze dus ‘springen-zitten-wachten op beloning’ dan weer ‘springen-zitten-wachten op beloning’ ik weet niet hoe dit te doorbreken. Heeft u tips?
Met vriendelijke groet,
Maartje
Hallo,
Hierbij is een verkeerd gedrags-keten aangeleerd. Hier is het belangrijk om haar niet te belonen als ze deze keten uitvoert en enkel als ze niet eerst springt. Je kan haar ook een alternatief gedrag aanleren en haar daarvoor belonen. Als je hulp nodig hebt mag je altijd contact opnemen.
Vriendelijke groeten
we weten niet wat we moeten doen met onze hond
ze springt conctant op ons ze zit in de veranda we zyn veel met haar bezig
byt veel op ons het is een franse brak 6 maanden oud ze kan toch zo lief zijn ook
Dag Marcel,
Als de tips in het artikel niet werken ben je altijd welkom om contactcontact op te nemen.
Vriendelijke groeten,
Sedrick